Gün radiasiýasy: görnüşleri, häsiýetleri we kesgitlemesi

Gün radiasiýasy: görnüşleri, häsiýetleri we kesgitlemesi
Gün radiasiýasynyň kesgitlemesi: Günüň planetalar giňişliginde çykýan energiýasy.

Gün energiýasynyň planetamyzyň ýüzüne ýetýän mukdary barada aýdanymyzda, şöhlelenme we şöhlelenme düşünjelerini ulanýarys.Gün şöhlelenmesi, bir meýdana alnan energiýa (J / m2), belli bir wagtda alnan güýç.Edil şonuň ýaly-da, gün şöhlelenmesi dessine alnan güýçdir - her inedördül metrde wattda görkezilýär (W / m2)

.Adro birleşmesi reaksiýalary Gün ýadrosynda bolup geçýär we Gün energiýasynyň çeşmesidir..Adro radiasiýasy dürli ýygylyklarda ýa-da tolkun uzynlyklarynda elektromagnit şöhlelenmesini öndürýär.Elektromagnit şöhlelenmesi kosmosda ýagtylyk tizliginde (299,792 km / s) ýaýraýar.
Gün şöhlesi açyldy: Gün radiasiýasynyň görnüşlerine we ähmiýetine syýahat
Valueeke-täk baha gün hemişelikdir;gün hemişelik, ýer şöhleleriniň perpendikulýar tekizliginde ýer atmosferasynyň daşky böleginde bir bada kabul edilýän radiasiýanyň mukdarydyr.Ortaça, gün hemişelikiniň bahasy 1,366 W / m2.

Gün radiasiýasynyň görnüşleri
Gün radiasiýasy aşakdaky radiasiýa görnüşlerinden durýar:

Infragyzyl şöhleler (IR): Infragyzyl şöhlelenme ýylylygy üpjün edýär we gün radiasiýasynyň 49% -ini emele getirýär.
Görünýän şöhleler (VI): radiasiýanyň 43% -ini emele getirýär we ýagtylygy üpjün edýär.
Ultramelewşe şöhleleri (UV şöhlelenmesi): 7%.
Beýleki şöhleler görnüşleri: jemi 1% töweregi.
Ultramelewşe şöhleleriniň görnüşleri
Öz gezeginde ultramelewşe (UV) şöhleleri üç görnüşe bölünýär:

Ultramelewşe A ýa-da UVA: Atmosferadan aňsatlyk bilen geçip, bütin ýer ýüzüne ýetýärler.
Ultramelewşe B ýa-da UVB: Gysga tolkun uzynlygy.Atmosferadan geçmek has uly kynçylyk çekýär.Netijede, ýokary giňişliklere garanyňda ekwatorial zona has çalt ýetýärler.
Ultramelewşe C ýa-da UVC: Gysga tolkun uzynlygy.Olar atmosferadan geçmeýärler.Munuň ýerine ozon gatlagy olary siňdirýär.
Gün radiasiýasynyň aýratynlyklary
Jemi gün radiasiýasy, gün çeşmesiniň modellenen gara bedeniniň spektrine mahsus bolşy ýaly, jaňyň adaty görnüşi bilen birmeňzeş bolmadyk amplitudanyň giň spektrinde paýlanýar.Şonuň üçin ol ýekeje ýygylyga ünsi jemlemeýär.

Radiasiýa maksimum radiasiýa zolagynda ýa-da Eartheriň atmosferasynyň daşyndaky 500 nm beýiklikdäki görünýän ýagtylykda jemlenýär, bu bolsa sian ýaşyl reňkine laýyk gelýär.

Wieniň kanunyna görä, fotosintetiki taýdan işjeň radiasiýa zolagy 400 bilen 700 nm aralygynda yrgyldy, görünýän radiasiýa gabat gelýär we umumy radiasiýanyň 41% -ine deňdir.Fotosintetiki taýdan işjeň radiasiýanyň içinde radiasiýa bilen zolaklar bar:

gök-gyrmyzy (400-490 nm)
ýaşyl (490-560 nm)
sary (560-590 nm)
mämişi-gyzyl (590-700 nm)
Atmosferadan geçende, gün radiasiýasy dürli atmosfera gazlary tarapyndan ýygylyk funksiýasy hökmünde üýtgeýän derejede şöhlelenmä, döwülmegine, siňdirilmegine we ýaýramagyna sezewar bolýar.

Eartheriň atmosferasy süzgüç ýaly hereket edýär.Atmosferanyň daşky bölegi radiasiýanyň bir bölegini siňdirýär, galanlaryny göni kosmosa görkezýär.Süzgüç hökmünde hereket edýän beýleki elementler kömürturşy gazy, bulutlar we suw buglary bolup, kämahal diffuziýa şöhlelenmesine öwrülýär.

Gün radiasiýasynyň hemme ýerde birmeňzeş däldigini ýadymyzdan çykarmaly däldiris.Mysal üçin, tropiki sebitler iň köp gün radiasiýasyny alýarlar, sebäbi Gün şöhleleri'seriň ýüzüne perpendikulýar diýen ýaly.

Gün radiasiýasy näme üçin zerur?
Gün energiýasy esasy energiýa çeşmesi we şonuň üçin daşky gurşawymyzy herekete getirýän hereketlendiriji.Gün radiasiýasy arkaly alýan gün energiýamyz, fotosintez, planetanyň howa temperaturasyny ýaşaýyş ýa-da ýel ýaly biologiki prosesler üçin möhüm ýa-da gytaklaýyn jogapkärdir.

Surfaceeriň ýüzüne ýetýän global gün energiýasy häzirki wagtda tutuş adamzadyň sarp edýän energiýasyndan 10,000 esse köpdür.

Gün radiasiýasy saglyga nähili täsir edýär?
Ultramelewşe şöhleleri intensiwligine we tolkunlarynyň uzynlygyna baglylykda adam derisine dürli täsir edip biler.

UVA radiasiýasy deriniň wagtyndan öň garramagyna we deriniň düwnük keseline sebäp bolup biler.Şeýle hem göz we immun ulgamynda kynçylyk döredip biler.

UVB şöhlelenmesi günüň ýanmagyna, garalmagyna, deriniň daşky gatlagynyň galyňlaşmagyna, melanoma we beýleki deri düwnüklerine sebäp bolýar.Şeýle hem göz we immun ulgamynda kynçylyk döredip biler.

Ozon gatlagy UVC radiasiýasynyň köpüsiniň Earthere ýetmeginiň öňüni alýar.Lukmançylyk pudagynda UVC radiasiýasy käbir lampalardan ýa-da lazer şöhlesinden hem bolup biler we mikroblary öldürmek ýa-da ýaralary bejermekde ulanylýar.Şeýle hem, t-öýjükli lenfoma sebäp bolýan toshbaýaz, witiligo we deridäki düwünler ýaly käbir deri ýagdaýlaryny bejermek üçin ulanylýar.

Awtory: Oriol Planas - Senagat tehniki inereneri