• sahypa_banner01

Habarlar

Gün energiýasynyň taryhy

 

Gün energiýasy Gün energiýasy näme? Gün energiýasynyň taryhy

Taryhyň dowamynda gün energiýasy planetanyň durmuşynda elmydama bardy.Bu energiýa çeşmesi durmuşyň ösmegi üçin elmydama zerurdyr.Wagtyň geçmegi bilen adamzat ony ulanmak strategiýalaryny has-da kämilleşdirdi.

Planeter togalagynda ýaşaýşyň bolmagy üçin Gün zerurdyr.Suw aýlawy, fotosintez we ş.m. üçin jogapkärdir.

Energiýa mysallarynyň täzelenip bilýän çeşmeleri - (BU GÖRNÜŞ)
Ilkinji siwilizasiýalar muňa düşündiler we energiýasyny sarp etmegiň usullary hem ösdi.

Ilki bilen passiw gün energiýasyny ulanmagyň usullarydy.Soňra gün şöhlelerinden gün ýylylyk energiýasyndan peýdalanmak üçin usullar işlenip düzüldi.Soň bolsa, elektrik energiýasyny almak üçin fotoelektrik gün energiýasy goşuldy.

Gün energiýasy haçan açyldy?
Gün hemişe durmuşyň ösmegi üçin möhüm element bolup durýar.Iň gadymy medeniýetler gytaklaýyn we habarsyz peýdalanypdyrlar.

Gün energiýasynyň taryhyLater, has ösen siwilizasiýalaryň köpüsi Gün ýyldyzynyň daşyndan aýlanýan köp sanly dinleri ösdürdi.Köp halatlarda binagärlik Gün bilen ýakyndan baglanyşyklydy.

Bu siwilizasiýalara mysal hökmünde Gresiýada, Müsürde, Inca imperiýasynda, Mesopotamiýada, Aztek imperiýasynda we ş.m.

Passiw Gün energiýasy
Grekler passiw gün energiýasyny ilkinji bolup aňly ýagdaýda ulandylar.

Takmynan, Mesihden 400-nji ýyldan başlap, grekler eýýäm gün şöhlelerini göz öňünde tutup öýlerini ýasap başladylar.Bular bioklimatiki binagärligiň başlangyjydy.

Rim imperiýasy döwründe aýna ilkinji gezek penjirelerde ulanylýar.Öýlerde ýagtylygyň we duzakdan peýdalanmak üçin ýasaldy.Hatda goňşulary üçin elektrik toguny petiklemek üçin jeza berýän kanunlar kabul etdiler.

Rimliler ilkinji bolup aýna jaýlary ýa-da teplisa gurdular.Bu gurluşyklar uzakdan getiren ekzotik ösümlikleriň ýa-da tohumlaryň ösmegi üçin amatly şertleri döretmäge mümkinçilik berýär.Bu gurluşyklar häzirem ulanylýar.

Gün energiýasynyň taryhy

Gün ulanmagyň başga bir görnüşi ilki Arhimed tarapyndan işlenip düzüldi.Harby oýlap tapyşlarynyň arasynda duşman flotlarynyň gämilerine ot ýakmak ulgamyny döretdi.Bu usul, gün şöhlelerini bir nokatda jemlemek üçin aýnalary ulanmakdan ybaratdy.
Bu usul hasam kämilleşdirilmegini dowam etdirdi.1792-nji ýylda “Lavoisier” gün peçini döretdi.Gün radiasiýasyny fokusda jemleýän iki sany güýçli linzadan ybaratdy.

1874-nji ýylda iňlis Çarlz Wilson deňiz suwlaryny arassalamak üçin gurnama dizaýn etdi we ýolbaşçylyk etdi.

Gün kollektorlary haçan oýlanyp tapyldy?Gün ýylylyk energiýasynyň taryhy
Gün ýylylyk energiýasy 1767-nji ýyldan başlap gün energiýasynyň taryhynda öz ornuny eýeleýär. Bu ýyl Şweýsariýaly alym Horas Benédict De Saussure gün radiasiýasyny ölçäp boljak gural oýlap tapdy.Oýlap tapyşynyň mundan beýläkki ösüşi, gün radiasiýasyny ölçemek üçin häzirki gurallary döretdi.

Gün energiýasynyň taryhyHorace Benédict De Saussure pes temperaturaly ýylylyk energiýasynyň ösmegine aýgytly täsir etjek gün kollektoryny oýlap tapdy.Onuň oýlap tapyşyndan, gün plastinkasy tekiz plastinka indiki ösüşleri ýüze çykar.Oýlap tapyş, gün energiýasyny duzamak maksady bilen agaçdan we aýnadan ýasalan gyzgyn gutular hakda boldy.

1865-nji ýylda fransuz oýlap tapyjysy Awgust Mouchout gün energiýasyny mehaniki energiýa öwürýän ilkinji maşyny döretdi.Bu mehanizm gün kollektorynyň üsti bilen bug öndürmek barada boldy.

Fotowoltaik Gün energiýasynyň taryhy.Ilkinji fotowoltaik öýjükleri
1838-nji ýylda gün energiýasynyň taryhynda fotoelektrik gün energiýasy peýda boldy.

1838-nji ýylda fransuz fizigi Aleksandr Edmond Bekerel fotowoltaik täsirini ilkinji gezek açdy.Bekerel platina elektrodlary bilen elektrolitik öýjük bilen synag geçirýärdi.Güne täsir etmegiň elektrik toguny ýokarlandyrandygyna düşündi.

1873-nji ýylda iňlis elektrik inereneri Willofbi Smit Seleniumyň kömegi bilen gaty jisimlerde fotoelektrik täsirini tapdy.

Çarlz Fritts (1850-1903) ABŞ-dan tebigydy.Ol 1883-nji ýylda dünýäniň ilkinji fotosuratyny döretdi. Gün energiýasyny elektrik toguna öwürýän enjam.

Fritts örtükli seleni ýarymgeçiriji material hökmünde gaty inçe altyn gatlagy bilen ösdürdi.Alnan öýjükler elektrik öndürdi we seleniň häsiýetleri sebäpli diňe 1% öwrüliş netijeliligine eýe boldy.

Birnäçe ýyldan soň, 1877-nji ýylda iňlis William William Grylls Adams professory, okuwçysy Riçard Ewans Day bilen seleniň ýagtylyga sezewar bolanynda, onuň elektrik öndürýändigini ýüze çykardy.Şeýdip, ilkinji selen fotoelektrik öýjügini döretdiler.

Gün energiýasynyň taryhy

1953-nji ýylda Kalwin Fuller, Gerald Pirsson we Daryl Çapin Bell Labs-da kremniniň gün öýjügini tapdylar.Bu öýjük ýeterlik elektrik öndürdi we kiçi elektrik enjamlaryny işletmek üçin ýeterlik derejede täsirli boldy.

Aleksandr Stoletow açyk fotoelektrik täsiri esasynda ilkinji gün öýjügini gurdy.Şeýle hem, häzirki fotoelektrikiň jogap wagtyna baha berdi.

Söwda taýdan elýeterli fotoelektrik paneller 1956-njy ýyla çenli peýda bolmady. Şeýle-de bolsa, gün PV-iň bahasy köp adam üçin gaty ýokarydy.Takmynan 1970-nji ýyla çenli fotoelektrik gün panelleriniň bahasy takmynan 80% arzanlady.

Näme üçin Gün energiýasyny ulanmak wagtlaýynça taşlandy?
Gazylyp alynýan ýangyçlaryň peýda bolmagy bilen gün energiýasy ähmiýetini ýitirdi.Günüň ösüşi kömüriň we nebitiň arzan bahasyndan we täzelenip bolmaýan energiýanyň ulanylmagyndan ejir çekdi.

 

Gün senagatynyň ösüşi 50-nji ýyllaryň ortalaryna çenli ýokarydy.Bu döwürde tebigy gaz we kömür ýaly gazylyp alynýan ýangyçlary çykarmak üçin çykdajylar gaty pesdi.Şol sebäpli gazylyp alynýan energiýany ulanmak energiýa çeşmesi we ýylylyk öndürmek üçin möhüm ähmiýete eýe boldy.Soňra Gün energiýasy gymmat hasaplandy we senagat maksatlary üçin taşlandy.

Gün energiýasynyň täzeden döremegine näme itergi berdi?
Gün energiýasynyň taryhy. Gün enjamlarynyň amaly maksatlar üçin terk edilmegi 70-nji ýyllara çenli dowam etdi.Ykdysady sebäpler gün energiýasyny ýene-de taryhda görnükli ýere goýar.

Şol ýyllarda gazylyp alynýan ýangyjyň bahasy ýokarlandy.Bu ýokarlandyryş, gün energiýasynyň öýleri we suwy ýylatmak üçin, şeýle hem elektrik öndürmekde gaýtadan döremegine sebäp boldy.Fotowoltaik paneller, gözenegiň birikmesi bolmadyk öýler üçin aýratyn peýdalydyr.

Bahadan başga-da, howplydy, sebäbi ýakylmazlyk zäherli gazlary döredip biler.

Ilkinji gün içerki gyzgyn suw gyzdyryjy 1891-nji ýylda Klarens Kemp tarapyndan patentleşdirildi.Çarlz Greýli Abbot 1936-njy ýylda gün suw gyzdyryjysyny oýlap tapdy.

1990-njy ýyldaky Aýlag söweşi, nebite amatly alternatiwa hökmünde gün energiýasyna bolan gyzyklanmany hasam artdyrdy.

Köp ýurt gün tehnologiýasyny ösdürmek kararyna geldi.Köplenç howanyň üýtgemeginden gelip çykýan daşky gurşaw meselelerini tersleşdirmäge synanyşmak.

Häzirki wagtda gün gibrid panelleri ýaly häzirki zaman gün ulgamlary bar.Bu täze ulgamlar has netijeli we arzan.


Iş wagty: 25-2023-nji oktýabr